هم افزایی نقطه عطف احیای کارکردهای مسجد

به گزارش روابط عمومی ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد از استان اصفهان، مسجد در آموزه های دینی نقطه عطف و مهمترین مرکز اجتماعی محسوب شده و در معماری این بنا همین موضوع یعنی جامعیت، فراگیری و دورنمای بلند آن به چشم می آید.

غالب هنرهای ایرانی در معماری این مرکز دینی بکار گرفته و شده و به سبب گنبد و مناره مسجد مشرف بر ساختمان سازی بوده است که همین دو مولفه نشان از جامعیت آن در ظاهر بوده که البته در باطن نیز محل معنوی، اجتماعی، فرهنگی و مایه امید و امیدواری مردم محله بوده است.

جریان جامعیت مساجد در عصر حاضر نیز وجود دارد اما این موضوع متمرکز بر مراکزی شده که فعالیت های آنان متناسب با نیازهای جامعه پیش رفته و توانسته اقشار مختلف را جذب کند.

متولیان مسجد هر محله که نگاه جامع به نقش و ماموریت خود و این مرکز دینی داشته اند، در احیا کارکردها موفق بوده و حجم عظیمی از مخاطبان را به خود اختصاص داده اند.

هرکجا که متولیان آن مثل روحانی، هیات امنا، خادم و فعالان فرهنگی کم کاری کرده و یا نگاه بسته ای را حاکم کرده اند، نه تنها پیشرفتی نداشته بلکه رکود و کاهش مراجعین را نیز تجربه کرده اند.

نوع نگرش متولیان مبنای فعالیت مسجد

هیات امنا، امام جماعت، خادم، فرمانده پایگاه بسیج، مسئول هیات و مدیرمسئول کانون از جمله ارکان اجرایی مسجد محسوب می شوند که نوع عملکرد آنان به صورت مجزا و معدل فعالیت به صورت جمعی در احیا کارکردها موثر است از این رو نوع نگرش آنان را مبنای فعالیت می دانیم.

نگرش جامع و بلنداندیشی این دسته از افراد می تواند چنان تحولی بیافریند که افراد در قالب گروه های مختلف به مسجد جذب و کارکردهای آن فراگیرو به حداکثر برسد و البته نگاه کوتاه نمازخانه ای هم می تواند تمام این ظرفیت ها را متوقف کند.

معاون ساماندهی و شبکه سازی کانون های مساجد کشور و کارشناس فرهنگی همین موضوع را تاکید کرد و اذعان داشت: اگر مسجد از نمازخانه به جایگاه واقعی خود تبدیل شود و روحانی آن نقش خود را فراتر از پیش نماز ببرد و به معنای واقعی امام محله باشد آنگاه آن مسجد قادر به نقش آفرینی جامعی خواهد بود.

محمد تقی محمدیان ادامه داد: نوع عملکرد و نگرش متولیان مسجد در ارزیابی هر یک از این مراکز با همدیگر نشان داده که افکار بلند جریان های بزرگ ساخته و توانسته اند موفق باشند و تفکر کوتاه فقط اقامه نماز در چند وعده هم بر کارکرد مسجد تاثیر منفی داشته است.

وی ادامه داد: در سطح کشور مساجد دارای فعالیت گسترده توانسته اند در جذب افراد خصوصا نسل جدید موفق واقع شوند و عملکرد آنان فراگیر شده و الگوی جامع از مسجد طراز اسلامی ساخته اند.

هم افزایی همگانی برای احیا کارکردها

مسجد مختص قشر و گروه خاصی نیست بلکه جامعیت مخاطبان آن در کمتر مراکز دیده می شود و نمی توانیم مانع حضور افراد با سلایق مختلف باشیم بلکه این مراکز دینی متعلق به همگان بوده و همه گروه های سنی و جنسیت ها را با احترام میزبانی می کند.

زمینه سازی برای مشارکت همگانی موضوعی جدی است که باید متولیان امر به آن پرداخته و البته دیگران نیز نباید خود را از صحنه همکاری دور کنند چرا که همگان نسبت به آن نقش دارند.

مدیراجرایی مرکز رسیدگی به امور مساجد استان اصفهان بر دو اصل زمینه سازی برای حضور در مسجد و همچنین لزوم مشارکت در اداره آن را تاکید کرد و گفت: از متولیان مسجد خواسته شده تا زمینه های همکاری را افزایش دهند و کارها به یک نفر سپرده نشود.

حجت الاسلام مجتبی کوچک زاده ادامه داد: مسجد مختص گروه خاصی نیست و مردم نباید خود را در اداره و مدیریت آن بدون سهم بدانند گرچه هیات امنا متولیان اداره هستند اما آنان نیز به همکاری عموم نیاز دارند.

وی با بیان اینکه مشارکت مالی، معنوی، مشورتی و همکاری در اداره امور مهم است، خاطرنشان کرد: همه گروه های سنی در این خصوص نقش و ماموریت دارند.

سهم نهادهای اداری و خدماتی در مدیریت مسجد

مساجد در کشورمان توسط مردم مدیریت شده و دولتی نیستند و همین نگرش باعث شده تا اداره آن توسط عموم جامعه صورت بگیرد و دولت کمترین سهم را در این خصوص داشته است.

همکاری دستگاه های گاهی تسهیل گر فعالیت این حوزه بوده و گاهی هم فرصتی شده تا فعالیت های فرهنگی و خدمات رونق بیشتری پیدا کنند و جامعیت این دسته از اقدامات در مقایسه با دیگر مراکز بیشتر باشد.

مدیریت شهری یکی از نهادهایی است که در این خصوص با کمک به توسعه عمران مادی و معنوی و همراهی در اجرای طرح های فرهنگی مساجد به احیا کارکردها کمک می کند.

دستگاه های فرهنگی مثل فرهنگ و ارشاد، اوقات و امورخیریه، تبلیغات اسلامی، آموزش و پرورش و ورزش و جوانان و همچنین هلال احمر با حمایت مادی از فعالیت های مسجد محور و یا هدایت برنامه ها برای اجرا در این مراکز نقش مهمی دارند. فرمانداری و بخشداری هم به سهم خود مسجد محوری را مورد توجه قرار داده و به مدیران برای پاسخگویی به مردم در این مراکز توصیه و تاکیدهایی داشته باشند.

شهرداری اصفهان این سال ها با اختصاص بالغ بر ۵۰۰ میلیارد ریال به توسعه عمرانی و طرح های فرهنگی مساجد کمک کرده است.

معاون فرهنگی شهردار اصفهان با اشاره به حمایت از طرح های مساجد گفت: طرح های مناسبتی مراکز فرهنگی مساجد متناسب با ظرفیت و گستردگی کیفی و کمی کار حمایت می شوند.

کمال حیدری در خصوص کمک های اجتماعی مدیریت شهری اظهارکرد: بیمه آتش سوزی مساجد، نظارت های ایمنی و کمک به رفع نیازهای خدماتی از جمله فعالیت های اجتماعی شهرداری در حوزه مساجد شهر اصفهان است.